Todorova subota (todorovdan) u Malom Krčimiru: tradicija i revivalizam

Đorđević Belić, Smiljana and Popović Nikolić, Danijela (2021) Todorova subota (todorovdan) u Malom Krčimiru: tradicija i revivalizam. Philologia Mediana : godišnjak za srpsku i komparativnu književnost, 13 (1). pp. 590-621. ISSN 1821-3332

Text Todorica PhM_13-2021-591-621.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (7MB)

Abstract

U radu su predstavljeni rezultati istraživanja obeležavanja Todorove subote (Todorovdana) u Malom Krčimiru (Zaplanje, jugoistočna Srbija). Nakon pregleda dosadašnjih proučavanja obreda Todorica u balkanskom kontekstu i rekonstrukcije rituala sačinjenog na osnovu raspoloživih studija i etnografske građe, autorke pružaju sliku ove ritualne prakse, istraživane u okvirima tradicijske kulture Zaplanja. Analiziraju se uočene promene (redukcija ritualnih slojeva, sistema tabua i sl.) i konstatuje da se u aktuelnom trenutku proslava Todorovdana pozicionira na razmeđi rituala i manifestacije institucionalizovanog tipa. Drugi deo studije donosi komentarisane transkripte terenskih razgovora koji ilustruju emsko višeglasje. Emski polilog, koji nekada ima i polemički karakter, koncentriše se oko nekoliko tematskih jezgara: interpretacija kontinuiteta i revivalizma, pitanje „prava“ na tradiciju, nostalgična sećanja na prošlost i uvođenje relacije nekad / sad. U teorijsko-analitičkom segmentu priloga obredno-običajna praksa vezana za obeležavanje Todorovdana posmatra se u kontekstu „pregovaranja oko autentičnosti“, u kontekstu sličnih praksi „novog talasa“ folklorizma (uz širi osvrt na problem retradicionalizacije u postsocijalističkoj Srbiji), te u okvirima njenog značenja i značaja s obzirom na specifičnosti demografske slike Zaplanja (dominacija socijalno-integrativnih funkcija u uslovima izrazite depopulacije). Konačno, u zaključnom se delu postavlja pitanje o održivosti prakse, te o mogućnostima i konsekvencama njenog eventualnog uključivanja u sistem zaštite nematerijalnog kulturnog nasleđa.

Actions (login required)

View Item