Ima li osnova da se za Andrićevo pripovedanje veže termin formulativnost?

Delić, Lidija (2018) Ima li osnova da se za Andrićevo pripovedanje veže termin formulativnost? In: Delo Ive Andrića. Matica srpska, Beograd, pp. 259-269. ISBN 978-86-7025-773-3

Text Delić Ima li osnova.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (6MB)

Abstract

U radu se prati kako se lepota, kao „najveća od svih varki čovekovih“ (Andrić), i detalji iz sfere nestvarnog i imaginarnog atribuiraju i konceptualizuju u Andrićevom romanu Omerpaša Latas, koji je, u nedostatku pretražive elektronske baze Andrićevog proznog opusa, poslužio kao „studija slučaja“ . Teorijsku platformu nudi ideja o konceptualnoj metafori, koja nije retoričko sredstvo, već tip mišljenja zasnovan na povezivanju različitih domena stvarnosti i percepcije. U tom ključu, Andrićevo prikazivanje i atribuiranje lepote (sjaj, svetlost) korespondira s antičkim estetikama i upućuje na njenu čulnu osnovu. Čulna komponenta lepote (otelovljenost u telu/materiji) mesto je „spoticanja" u Andrićevoj poetici, zbog čega on koncipira krajnje osobenu junakinju „koje nema“ (Jelena). Sem u opnsu ženske lepote, u romanu Omerpaša Latas sjaj i svetlost vezuju se i za predele, vojsku, oružje, pogled, reči i sl. i upućuju na himeričnost šire (priviđenje, zanesenost, iluzija, začaranost, izveštačenost, laž, ludilo itd.). Na dubljim strukturnim ravnima oni su korelati mraku i tami, što statistički verifikuju formulativni sklopovi u Andrićevoj prozi, kao i komentari pripovedača (..uvek isti diptih čije jedno krilo nosi svetlu i radosnu sliku, a drugo tamnu, beznadnu, dok se ne sklope oba krila diptiha kao daske na poklopcu mrtvačkog kovčega").

Actions (login required)

View Item