„Persepolis”: devojački roman

Milinković, Jelena (2025) „Persepolis”: devojački roman. In: Književnost i strip: zbornik radova. Beograd : Institut za književnost i umetnost, pp. 105-126. ISBN 978-86-7095-348-2

Text Persepolis devojački roman.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (168kB)

Abstract

U ovoj studiji analiziraću grafički roman „Persepolis” (2000, 2004) iranske autorke Marđan Satrapi. Analiza polazi od teze da je reč o tekstu koji pripada velikom korpusu romana o odrastanju (Bildungsroman), a uže njegovoj (pod) vrsti – romanu o buđenju (awaking novels) odnosno devojačkom romanu. Tematsko-sižejne linije „Persepolisa” tiču se dva nivoa: 1) odrastanje devojčice Marđan i 2) promene iranskog društva. Dva prikazana polja se nužno i intenzivno ukrštaju, ne samo zbog načelne uslovljenosti privatnog i javnog već i zbog kritičke tematizacije religijsko-ideološkog konteksta Islamske revolucije. Radikalno tumačenje islamske ideologije na državnom nivou i još radikalnija konkretna primena artikulisanih postulata presudno su uticali na privatnost i svakodnevni život, a posebno je bio represivan odnos prema ženama. Takve društvene prilike su učinile da lični razvoj, devojaštvo i sazrevanje budu ključno definisani propisima i tzv. javnim politikama. Prikazujući ključne formativne (adolescentske) momente i posebno školovanje jedne devojčice u ovakvom okruženju, autorka je dala intenzivnu sliku iranskog društva i napisala vrhunski (angažovan) tekst. Iako pisan i crtan kao grafički, „Persepolis” ima većinu odlika klasičnog romana o odrastanju, što omogućava njegovo tumačenje sa užeknjiževnih pozicija, dok njegovi centralni elementi omogućavaju interpretaciju sa feminističkih pozicija. Zbog toga će u analizi posebna pažnja biti usmerena na odnos roda i žanra – ispitaće se u kojoj meri je pozicioniranje glavne junakinje u središte i težište teksta (i crteža), čiju centralnu poziciju učvršćuje i pripovedanje u prvom licu, uslovilo i ostale tekstualne elemente.

Actions (login required)

View Item